Kamu ihalelerine ilişkin birçok ayrıntı 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda düzenlenmiştir. Özellikle şikayet ve itirazen şikayet yollarının ayrıntılı olarak düzenlendiği 54, 55 ve 56. maddelerden sonra ilgili kanunun 57. maddesinde " Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür" düzenlemesi kamu ihalelerine ilişkin yargı yolunun açık olduğunu gösteriyor.
Kamu ihale davalarında yetkili ve görevli mahkemelerde dava açmak hem dava sürecini kısaltır hem de dava açma süresinin geçmesini engeller. İlk olarak bu tür davaların ne olduğundan bahsedelim. Bu davalarda bir taraf devlet organ ya da kurumları olurken diğer taraf genellikle kişi, firma ya da şirketler olur. Kamu ihalesi sürecinde nihai kararı veren organ da bir idari kurum olduğu ve verilen nihai karar da bir idari işlem olduğu için açılacak dava, bu işleme karşı yapılacak olan bir hukuki başvuru yoludur. Bilindiği üzere idari işlem ve eylemlere karşı idare aleyhine bir takım davalar açılır. Bu davalar idari işlemin iptali ve tazminat davaları ile tam yargı davalarıdır. Kamu ihalelerinde açılacak dava idari işlemin iptali davasıdır. İdari işlemin iptali davası İdare mahkemelerinde görülür. İstisnalar hariç dava açma süresi 2021 yılında yapılan düzenleme ile 60 günden 30 güne düşürülmüştür. Bu nedenle dava açma süresine dikkat etmek gerekir. Ayrıca ihaleye girmesi ya da teklif vermesi yasaklanan ilgililerinde dava açma hakkı bulunur. Bu ilgililere ilişkin dava açma süresi, yasaklama kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren başlar.
Kamu ihalelerine karşı açılacak davalarda görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Peki, bu davalar nerede açılır? 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 57. maddesi uyarınca, Kamu İhale Kurulu (KİK) kararlarına karşı, kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde, Ankara İdare Mahkemesi’nde iptal davası açılabilmektedir. İdari Yargılama Usulü Kanununda açılacak davalar hangi işleme karşı açılıyor ise bu işleme ilişkin son kararı veren kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemelerinde dava açılır. Örneğin Adana ya da Manisa ilinde düzenlenen ihaleye ilişkin son karar Ankara ilinde bulunan Kamu İhale Kurumu tarafından verileceği için bu karara karşı Ankara İdare Mahkemelerinde dava açmak gerekir. Bu nedenle 4734 sayılı kanunda görevli ve yetkili mahkeme olarak Ankara İdari Mahkemeleri belirlenmiştir.
Bu anlattıklarımız 4734 sayılı kanun kapsamında düzenlenen ihalelere ilişkin başvurulacak dava sürecini kapsıyor. Bazı ihaleler ise 4734 sayılı kanunun haricinde düzenlendiği için bu ihalelere karşı şikayet ve itirazen şikayet usulü uygulanmıyor. Bu nedenle Kamu İhale Kurumuna başvuru durumu da söz konusu olmuyor. Bu tür ihalelerde ihaleyi düzenleyen kurum ya da idareye karşı iptal davaları söz konusu ihaleyi düzenleyen idarenin bulunduğu yerde açılır. Örneğin ihale İzmir ilinde düzenlenmiş ise dava İzmir idare mahkemelerinde, Samsun ilinde düzenlenmiş ise Samsun idare mahkemelerinde açılır.
İhale süreci ile birlikte hukuki başvuru yolları da teknik ayrıntılarla doludur. Özellikle yetkili ve görevli mahkemede dava açmak için ilk olarak dava edilecek ihalenin 4734 sayılı kanun kapsamında kalıp kalmadığı tam olarak tespit edilmeli ve bundan sonra dava süreci başlatılmalıdır.
Kamu ihale davalarında yetkili ve görevli mahkemelerde dava açmak hem dava sürecini kısaltır hem de dava açma süresinin geçmesini engeller. İlk olarak bu tür davaların ne olduğundan bahsedelim. Bu davalarda bir taraf devlet organ ya da kurumları olurken diğer taraf genellikle kişi, firma ya da şirketler olur. Kamu ihalesi sürecinde nihai kararı veren organ da bir idari kurum olduğu ve verilen nihai karar da bir idari işlem olduğu için açılacak dava, bu işleme karşı yapılacak olan bir hukuki başvuru yoludur. Bilindiği üzere idari işlem ve eylemlere karşı idare aleyhine bir takım davalar açılır. Bu davalar idari işlemin iptali ve tazminat davaları ile tam yargı davalarıdır. Kamu ihalelerinde açılacak dava idari işlemin iptali davasıdır. İdari işlemin iptali davası İdare mahkemelerinde görülür. İstisnalar hariç dava açma süresi 2021 yılında yapılan düzenleme ile 60 günden 30 güne düşürülmüştür. Bu nedenle dava açma süresine dikkat etmek gerekir. Ayrıca ihaleye girmesi ya da teklif vermesi yasaklanan ilgililerinde dava açma hakkı bulunur. Bu ilgililere ilişkin dava açma süresi, yasaklama kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren başlar.
Kamu ihalelerine karşı açılacak davalarda görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Peki, bu davalar nerede açılır? 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 57. maddesi uyarınca, Kamu İhale Kurulu (KİK) kararlarına karşı, kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde, Ankara İdare Mahkemesi’nde iptal davası açılabilmektedir. İdari Yargılama Usulü Kanununda açılacak davalar hangi işleme karşı açılıyor ise bu işleme ilişkin son kararı veren kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemelerinde dava açılır. Örneğin Adana ya da Manisa ilinde düzenlenen ihaleye ilişkin son karar Ankara ilinde bulunan Kamu İhale Kurumu tarafından verileceği için bu karara karşı Ankara İdare Mahkemelerinde dava açmak gerekir. Bu nedenle 4734 sayılı kanunda görevli ve yetkili mahkeme olarak Ankara İdari Mahkemeleri belirlenmiştir.
Bu anlattıklarımız 4734 sayılı kanun kapsamında düzenlenen ihalelere ilişkin başvurulacak dava sürecini kapsıyor. Bazı ihaleler ise 4734 sayılı kanunun haricinde düzenlendiği için bu ihalelere karşı şikayet ve itirazen şikayet usulü uygulanmıyor. Bu nedenle Kamu İhale Kurumuna başvuru durumu da söz konusu olmuyor. Bu tür ihalelerde ihaleyi düzenleyen kurum ya da idareye karşı iptal davaları söz konusu ihaleyi düzenleyen idarenin bulunduğu yerde açılır. Örneğin ihale İzmir ilinde düzenlenmiş ise dava İzmir idare mahkemelerinde, Samsun ilinde düzenlenmiş ise Samsun idare mahkemelerinde açılır.
İhale süreci ile birlikte hukuki başvuru yolları da teknik ayrıntılarla doludur. Özellikle yetkili ve görevli mahkemede dava açmak için ilk olarak dava edilecek ihalenin 4734 sayılı kanun kapsamında kalıp kalmadığı tam olarak tespit edilmeli ve bundan sonra dava süreci başlatılmalıdır.